eCommerce เป็นอีกหนึ่งรูปแบบของการทำการค้าในยุคสมัยใหม่นี้ ซึ่งเน้นไปที่การขายสินค้าออนไลน์ แต่ไม่เพียงแค่การซื้อขายสินค้าบนแพลตฟอร์มต่าง ๆ ที่เราคุ้นเคยเท่านั้น eCommerce ยังรวมไปถึงการขายสินค้า บริการ ข้อมูล และอื่น ๆ ระหว่างบริษัทด้วยกัน หรือบริษัทกับหน่วยงานรัฐ หรือลูกค้าขายให้กับบริษัทก็มีเช่นกัน มาดูกันว่า eCommerce คืออะไร และมีกี่รูปแบบ พร้อมตัวอย่าง

eCommerce เป็นรูปแบบหนึ่งของธุรกิจในโลกปัจจุบัน โดยมีการซื้อ ขาย ทั้งสินค้าและบริการผ่านช่องทางออนไลน์ต่าง ๆ โดยมีอินเตอร์เน็ตเป็นส่วนสำคัญ ยิ่งผู้คนเข้าถึงทั้งเทคโนโลยีและอินเตอร์เน็ตมากขึ้นเท่าไหร่ ก็ทำให้ eCommerce ขยายวงกว้างและเติบโตขึ้นเรื่อย ๆ 

ทั้งนี้ธุรกิจ eCommerce มีทั้งรูปแบบที่ทำการค้ากับธุรกิจด้วยกัน หรือ B2B ที่ย่อมากจาก Business to Businmess และ B2C ที่ย่อมากจาก Business to Customer รวมไปถึง C2C หรือที่ย่อมาจาก Cutomer to customer นั่นเอง 

เป็นรูปแบบของ eCommerce ที่ทำธุรกิจระหว่างบริษัทด้วยกัน เป็นการขายสินค้าหลากหลายรูปแบบทั้ง อุปโภค บริโภค ของใช้ บริการ หรือจะเป็นการขายข้อมูลต่าง ๆ ก็รวมอยู่ใน B2B เช่นกัน เราอาจคุ้นเคยในรูปแบบของระบบจัดซื้อในบริษัทต่าง ๆ นั่นเอง 

eCommerce ในรูปแบบ B2C เป็นเหมือนธุรกิจกลุ่มค้าปลีกที่อยู่บนโลกอินเตอร์เน็ต โดยธุรกิจจะทำการขายสินค้า ผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ หรือข้อมูลและบริการให้กับลูกค้าโดยตรง โดยมีแพลตฟอร์ม eCommerce เป็นสื่อกลาง ที่หลายคนรู้จักกันดี เช่น Shopee, Lazada ฯลฯ 

สำหรับ C2C เป็นธุรกิจ eCommerce ที่เป็นรูปแบบของการขายแลกเปลี่ยนสินค้ากันระหว่างผู้ซื้อกับผู้ซื้อด้วยกันเอง โดยอาจมีแพลตฟอร์ม eCommerce ต่าง ๆ คอยให้บริการเป็นตัวกลางในการค้าขาย รวมถึงการทำโฆษณาต่าง ๆ ด้วย เช่น eBay, Shopee ฯลฯ 

ธุรกิจ eCommerce แบบ C2B เป็นอีกหนึ่งรูปแบบของธุรกิจที่ตรงข้ามกับธุรกิจรูปแบบเดิม ซึ่งบริษัทจะเป็นผู้ขายสินค้าให้กับลูกค้ารายย่อย เพราะ C2B คือการที่ลูกค้ารายย่อยเป็นผู้ขายสินค้าให้กับบริษัทแทน ตัวอย่างที่เห็นได้ชัดเจนคือ การขายภาพถ่าย ขาภาพประกอบหรือสื่อต่าง ๆ ให้กับเว็บไซต์ เช่น ShutterStock นั่นเอง 

• B2A ย่อมาจาก Business-to-administration เป็นธุรกิจที่บริษัทขายสินค้าหรือบริการให้กับองค์กรรัฐหรือหน่วยงานรัฐบาลนั่นเอง เช่น บริการเรื่องเอกสาร บริการด้านความปลอดภัยทางไซเบอร์ ฯลฯ

• C2A ย่อมาจาก Consumer-to-administration เป็นธุรกิจ eCommerce ที่หมายถึงการค้าระหว่างลูกค้ารายย่อยที่ขายให้กับหน่วยงานรัฐ

เราจะเห็นได้ว่าธุรกิจ eCommerce ในไทยมีการเติบโตอย่างต่อเนื่องในหลายปีมานี้ โดยเฉพาะในภาวะวิกฤตโควิดที่ผ่านมา ทำให้เกิดความต้องการในการซื้อขายสินค้าออนไลน์มากขึ้น ธุรกิจ eCommerce จึงเติบโตแบบก้าวกระโดด และมาพร้อมกับความก้าวหน้าของเทคโนโลยีที่กลุ่มลูกค้าสามารถเข้าถึงและใช้งานได้มากขึ้นรวมถึง สะดวกสบายและง่ายดายกว่าเดิมมาก 

นอกจากนี้ในช่วงปีหลัง ๆ เราจะเห็นเทรนด์ต่าง ๆ ของธุรกิจ eCommerce ในไทยที่เริ่มเปลี่ยนแปลงไป ไม่ว่าจะเป็น ทั้งเรื่องของการแข่งขันในตลาดของแพลตฟอร์มผู้ให้บริการ Marketplace ที่มีทั้ง Shopee, Lazada และอื่น ๆ โดยการออกโปรโมชัน การสร้างบริการด้านการชำระเงิน การขนส่ง และอื่น ๆ อีกมากมาย มาจนถึงยุคของ TikTok Shop ซึ่งเป็นแพลตฟอร์ม Social media ในขณะเดียวกันก็สามารถทำการตลาด รวมถึงเปิดร้านค้าทำธุรกิจ eCommerce ได้อีกด้วย ในมุมของสินค้าที่นำมาขายในธุรกิจ eCommerce นอกจากเป็นสินค้าทั่วไปของคนไทยแล้ว ยังพบว่ามีการนำเข้าสินค้าจากจีนมาขาย ทำให้เกิดเป็นสินค้าจีนล้นตลาดไทย ไม่เฉพาะแค่การค้าแบบออฟไลน์ แต่รวมไปถึงร้านค้าแบบออนไลน์ ซึ่งหลาย ๆ ร้านก็เป็นคนจีนเองที่นำเข้ามาขายให้กับคนไทยอีกด้วย

ตัวอย่างธุรกิจ eCommerce ในไทย เช่น  Shopee, Lazada, JD Central, NocNoc, Facebook Marketplace, TikTok, LineShop

• Shopee เป็นแพลตฟอร์มสำหรับ eCommerce ตั้งแต่รายใหญ่ไปจนถึงรายย่อย ซึ่งเป็นี่นิยมของคนไทยมานานหลาปี สินค้าที่ขายบนแพลตฟอร์ม Shopee มีทั้งของใช้ ของกิน บริการจ่ายเงินค่าน้ำค่าไฟ ค่าตั๋ว หรือซื้อ eCoupon สำหรับเป็นส่วนลดร้านค้าก็มีให้เลือก นอกจากนี้ยังมีขนส่งเป็นของตัวเอง พร้อมทั้งบริการด้านการเงิน รวมไปถึงบริการผ่อน 0% อีกด้วย 

• NocNoc เป็นแพลตฟอร์ม eCommerce ที่เน้นการขายสินค้าเฉพาะกลุ่ม คือกลุ่มงานก่อสร้าง ตกแต่งบ้านหรืออาคารร้านค้าต่าง ๆ มากมาย รวมไปถึงบริการด้านช่าง ซึ่งเป็นพื้นที่ให้ผู้ขายและผู้ซื้อมาพบกันเช่นเดียวกับแพลตฟอร์มอื่น ๆ นั่นเอง เหมาะกับคนที่กำลังแต่งบ้าน ทำอาคารสำนักงาน หรือรีโนเวทที่อยู่อาศัย ทั้งนี้ผู้ขายวัสดุก่อสร้างหรือของใช้ เฟอร์นิเจอร์ ก็สามารถเปิดร้านค้าใน NocNoc เพื่อให้เข้าถึงลูกค้าที่สนใจสินค้ากลุ่มนี้จริง ๆ 

ธุรกิจ eCommerce มีทั้งมุมที่เหมือนและแตกต่างออกไปจากการรค้าขายในรูปแบบเดิม ๆ เนื่องจากเทคโนโลยีมากมายที่เข้ามามีส่วนร่วมทำให้การติดต่อซื้อขายผ่านระบบออนไลน์เป็นไปอย่างราบรื่น ส่งผลให้ทั้งผู้ขายและผู้ซื้อต่างมั่นใจที่จะซื้อขายทางออนไลน์มากขึ้น ทำให้ธุรกิจ eCommerce เติบโตและขยายเป็นวงกว้างขึ้นนั่นเอง